KADERNOTA 2021
ALGEMENE BESCHOUWINGEN
29 juni 2020
Vooraf
Voorzitter, raadsleden, belangstellenden en luisteraars van Beat FM,
Allereerst een woord van dank aan allen die hebben bijgedragen aan deze Kadernota 2021. In de openingszin lezen we dat 2021 het 3e jaar is, waarin “invulling wordt gegeven aan de coalitieovereenkomst “Met Elkaar”. Hoezo, MET elkaar? Deze coalitieovereenkomst is NIET samen MET de oppositiepartijen opgesteld; de oppositiepartijen konden er pas achteraf op reageren. Voor de bühne. Vervolgens heeft de coalitie alle (!) collegevoorstellen goedgekeurd, velen tegen de wens van de voltallige oppositie in.
Twee voorbeelden; de nieuwe Woonvisie Heiloo en het Bestemmingsplan Zandzoom. Daardoor is de oude woonvisie, die voorschreef dat elk bouwplan minstens 40% betaalbare woningen moet bevatten, losgelaten met als resultaat dat er in Zandzoom nog geen 20% betaalbare woningen worden gebouwd.
Na 2 jaar staan de oppositie en coalitie in Heiloo zo ver uit elkaar, dat een extern bureau de samenwerking moet vlottrekken. En dat terwijl het verschil tussen oppositie en coalitie maar 100 kiezers is! Deze coalitie zet onder de vlag van “Met Elkaar” de helft van Heiloo buiten spel!
De coalitieovereenkomst had beter “Uit Elkaar” genoemd kunnen worden.
De coalitie doelt bij “Met Elkaar” waarschijnlijk op de Woningmakers, Bouwend Nederland en het Economisch Forum Holland boven Amsterdam. Allemaal lobbyclubs uit het bedrijfsleven, waarin projectontwikkelaars, bouwbedrijven en makelaars hun eigen belangen dienen. Lobbyclubs die liever voor de kapitaalkrachtige “ Metropool Regio Amsterdam” bouwen, dan voor de lokale minima. Die liever dure woningen bouwen, omdat sociale bouw geen winst oplevert. En die de woningbouw willen versnellen door de regels te versoepelen. Regels die we nou juist met elkaar hebben afgesproken om duurzaam te bouwen en het milieu te beschermen!
Regelrecht uit de koker van juist deze lobbyclubs komt de Focus-agenda van de Regio Alkmaar. En dus ook van Heiloo. Via de Regio Alkmaar heeft Heiloo zich gecommit aan exact dezelfde speerpunten voor de komende jaren als het Economisch Forum; namelijk wonen, bereikbaarheid en energie innovatie 1. Deze Focus-agenda is NIET samen MET de betreffende gemeenteraden -laat staan MET de oppositiepartijen in Heiloo- opgesteld; ook hier konden zij pas achteraf op reageren. Idem dito voor de zienswijze van de Regio Alkmaar en dus ook Heiloo op de Provinciale Omgevingsverordening. Daarover later meer.
Gemeentebelangen Heiloo maakt zich ernstig zorgen over de lokale democratie. Hoe democratisch is het als een coalitie met slechts 100 kiezers meer, de helft van Heiloo buiten spel zet? Hoe democratisch is het als netwerken van NIET democratisch gekozen belangengroepen de focus van Heiloo bepalen?
Niet het Economisch Forum, niet de Woningmakers, niet Bouwend Nederland en niet de Regio Alkmaar, maar de gemeenteraad is het hoogste bestuursorgaan in de lokale democratie! Gemeentebelangen Heiloo staat dan ook niet achter deze Focus agenda. Wij hebben onze eigen drie speerpunten: sociaal, groen en duurzaam. Laat ik daar op in gaan.
1) https://www.economischforumhba.nl/economische-agenda
Sociaal,
In het voorwoord van deze Kadernota 2021 staat dat “het meerjarig perspectief laat zien dat we scherpe keuzes moeten maken om de begroting sluitend te maken”. Met name op het Sociaal Domein (jeugdhulp, huishoudelijke hulp, WMO begeleiding en bijzondere bijstand) worden forse tekorten verwacht, waardoor de structurele begrotingstekorten oplopen tot 1,6 mln in 2024.
Voorzitter, die keuzes hadden veel eerder kunnen en moeten worden gemaakt! In 2018 en 2019 heeft Gemeentebelangen Heiloo er al voor gepleit om de Reserves Sociaal Domein op te hogen. Dat had gemakkelijk gekund uit de in 2015, 2016 en 2017 bij elkaar ruim 4 miljoen euro aan niet uitgegeven budgetten Sociaal Domein! In plaats daarvan zijn deze niet uitgegeven budgetten grotendeels naar de Algemene Reserves en vervolgens naar de grote projecten weggevloeid.
Naast keuzes gaat het ook om effect. Wordt de juiste zorg wel geleverd? De accountant stelt bij de jaarrekening 2019 : “Wij hebben al eerder gemeld dat het op onderdelen voor de gemeenten lastig is om zekerheid te krijgen over de feitelijke levering van zorg”.
Gemeentebelangen Heiloo vraagt het college opnieuw, net als in 2018 en 2019, om nader onderzoek te doen naar Doelmatigheid & Doeltreffendheid inzake de uitgaven Sociaal Domein en in samenwerking met betrokkenen te komen tot passend beleid.
Scherpe keuzes, jazeker! Ook op het gebied van woningbouw, nu het nog kan! Het wordt hoog tijd dat de lokale overheid weer de regie over de lokale woningmarkt terugpakt en zich niet overgeeft aan allerlei vastgoedcowboys en “woningmakers”. Waarom kunnen andere gemeenten wel een “antispeculatiebeding” en een “zelfbewoningsplicht” invoeren om de exorbitante prijsstijgingen van woningen tegen te gaan? En sneuvelen alle pogingen hiertoe in Heiloo?
Gemeentebelangen Heiloo vraagt het college te denken in mogelijkheden; wat gaat dit college concreet doen om te voorzien in de lokale behoefte van jongeren, starters en ouderen aan betaalbare woningen?
Gemeentebelangen Heiloo kiest voor welzijn boven welvaart. Voor mens en dier! Het groeiend aantal inwoners, de toenemende vergrijzing en de corona-uitbraak vragen om meer en aangepaste voorzieningen op gebied van zorg-, welzijn, onderwijs-, sport- en cultuur. De corona-uitbraak heeft ons pijnlijk duidelijk gemaakt hoe belangrijk sociale voorzieningen zijn en welke groepen extra kwetsbaar zijn. Dit vergt een heroriëntatie voor de komende jaren.
Gemeentebelangen Heiloo vraagt het college om met de kennis en ervaringen van nu het voorzieningen niveau te bezien, waar nodig aan te passen en hiervoor voldoende financiële ruimte in de begroting op te nemen.
Ook dierenwelzijn mag niet de sluitpost worden van financiële tegenvallers elders. Gemeenten hebben een wettelijke zorgplicht voor dieren; huisdieren en dieren in het wild. Na de sluiting van de dierenopvang in Alkmaar wordt nu al maanden gediscussieerd over een alternatief; nieuwbouw in Bergen of elders in de regio, buiten de regio? Gemeentebelangen Heiloo maakt zich sterk voor een kwalitatief goede dierenopvang in de regio en een goed dierenwelzijnsbeleid.
Gemeentebelangen Heiloo beveelt het college daarom aan de Nota Dierenwelzijn, die in 2017 verlopen is, met spoed te actualiseren en daarin op te nemen a) een regeling voor dierenartskosten voor zwerfdieren én b) adequate opvang in de regio.
Groen &
Hier kom ik terug op de Provinciale Omgevingsverordening. Deze vervangt een groot aantal bestaande verordeningen op het gebied van openbare ruimte en milieu. Deze verordening is dus van groot belang voor onze fysieke leefomgeving oftewel voor alles we zien, voelen en ruiken zoals gebouwen, parken, bossen, waterwegen en luchtkwaliteit. De Provincie wil met deze Omgevingsverordening onze landschappelijke en cultuurhistorische waarden beschermen tegen verrommeling, verdozing (Kaptein Kaas) en ongebreidelde woningbouw in het groen door waardevolle gebieden aan te wijzen als Bijzonder Provinciaal Landschap (BPL). Zo heeft de Provincie de groene ring om Heiloo – de Noorderneg, Zuiderneg, de Zandzoom en het Heilooer Die-gebied in deze verordening aangewezen als BPL/landelijk gebied. Echter, de Regio Alkmaar en dus ook Heiloo hebben onlangs in een gezamenlijke zienswijze bezwaar aangetekend tegen hun beschermde status. Zij willen juist deze groene ring om Heiloo gebruiken voor woningbouw, de aanleg van de aansluiting A9 en een fietspad naar Akersloot. En wellicht ook nog voor een ringweg west van Heiloo, omdat de dorpskern al het extra verkeer van de A9 niet aan kan.
Gemeentebelangen Heiloo vraagt het college de garantie dat de Neggen, de Zandzoom en het Heilooer Die gebied , feitelijk de groene zoom en ecologische verbinding om Heiloo, niet zullen worden aangetast door woningbouw en infrastructuur.
Gemeentebelangen Heiloo vraagt ook aandacht voor het groen binnen de gemeentegrenzen, en met name de historische houtwallen. Weer ligt er een verkavelingsplan waarvoor een tijdelijke (!) bouwweg dwars door de historische houtwal aan de Krommelaaan wordt aangelegd. En nog steeds maken plantsoenen plaats voor gras.
Gemeentebelangen Heiloo vraagt het college om een onafhankelijk ecologisch adviesbureau de opdracht te geven om een integraal groenbeleidsplan te ontwikkelen en tevens om te borgen dat er voldoende ecologische kennis in de BUCH Werkorganisatie is.
Duurzaam
Ten aanzien van duurzaamheid twee zaken; de Regionale Energie Strategie en de Circulaire Economie. Gemeentebelangen Heiloo is uiteraard voorstander van de klimaatdoelstellingen en wij hechten hierbij groot belang aan de gezamenlijke visie van 24 Natuur- en Milieu organisaties op de RES. Cruciaal hierin is dat zij over gemeentegrenzen heen kijken en focussen op de ecologische verbindingszones. Wij steunen hun pleidooi voor het aanwijzen gebieden waarin geen energieopwekking mag plaatsvinden; bijvoorbeeld in en nabij Natura2000 en NNN-gebieden. Gemeentebelangen Heiloo vraagt het college om in lijn daarmee geen windturbines te plaatsen in of nabij ecozones (Boekelermeer), NNN-gebied (Heilooer Die) en Natura2000 gebied.
De provincie streeft naar een circulair Noord-Holland in 2050. Gemeentebelangen Heiloo vindt dat Heiloo daaraan actief kan bijdragen door bij alle investerings-, inkoop- en aanbestedingstrajecten de bijdrage aan de circulaire economie expliciet te vermelden. Ook bij het verlenen van (bouw)vergunningen zou dit een expliciet onderdeel moeten zijn.
Gemeentebelangen Heiloo beveelt het college aan om met ingang van 2021 bij alle eigen investerings-, inkoop- en aanbestedingstrajecten, maar ook bij het verlenen van (bouw)vergunningen aan derden, de bijdrage aan de circulaire economie expliciet te vermelden.
Tot slot
Tot slot, de Kadernota dient in reëel evenwicht te zijn hetgeen impliceert dat onderzoek wordt gedaan naar de realiteit van de ramingen.
Gemeentebelangen Heiloo zet grote vraagtekens bij het realiteitsgehalte; zijn alle risico’s uit hoofde van de coronacrisis, een dreigende economische terugval, de aangescherpte wetgeving ten aanzien van stikstof, Pfas en geluid en het penvoerderschap ten aanzien van de Aansluiting A9 adequaat meegenomen?
In 2014 heeft het college de Overeenkomst Nieuwe Strandwal (aangaande de Aansluiting A9, Boekelermeer, Zuiderloo en Zandzoom) getekend zónder de gemeenteraad vooraf te raadplegen. Vervolgens zijn een Realisatieovereenkomst en een Wijzigingsovereenkomst aangegaan, die de gemeenteraad pas mocht inzien NADAT deze getekend waren. Het college heeft zo, zonder de raad vooraf te betrekken, grote risico’s genomen. En nu stelt het college, zo lezen we in de Alkmaarsche Courant van 13 juni jl., dat “de raad zijn rol moet oppakken en richting moet geven”.
Gemeentebelangen Heiloo verwacht dat het college eerst zelf een goede risico-inventarisatie doet en zelf een aantal scenario’s uitwerkt, waaronder een worst case scenario.
Zonder deze scenario’s kan Gemeentebelangen Heiloo niet anders dan concluderen dat deze Kadernota 2019 weinig toegevoegde waarde heeft.
© Fractie Gemeentebelangen Heiloo: Bas van Beusekom, Edith de Jong, Peter Rood.
De fractie distantieert zich van de twee FNV leden die onterecht claimen nog deel uit te maken van het bestuur van Gemeentebelangen Heiloo.